pobrany z linku http://www.swiatradio.com.pl/archiwum/2004/DDS.htm
DDS wg DL4JAL opis ze Swiata Radio 8 / 2004
DDS (ang. Direct Digital Synthesis) to bezpośrednia synteza cyfrowa - najnowsza metoda generacji przebiegów o rozmaitych kształtach i częstotliwościach stabilizowanych źródłem kwarcowym (lub atomowym). Do niedawna, ze względu na wysokie koszty podzespołów, metoda ta była stosowana wyłącznie w wysokiej klasy sprzęcie profesjonalnym. Dzięki postępom w technologii układów scalonych DDS zaczyna powoli wypierać PLL z coraz większej liczby zastosowań.
Nadal jednak jest to metoda droższa, choć ceny układów systematycznie spadają. W DDS przebieg wyjściowy jest wytwarzany w sposób całkowicie cyfrowy, można wręcz powiedzieć, że jest on obliczany. Przedstawiony syntezer częstotliwości został opracowany przez niemieckiego krótkofalowca DL4JAL.
Przedstawiony syntezer częstotliwości, zbudowany w oparciu o generator
VFO z bezpośrednią przemianą częstotliwości - DDS, wyświetlaczem LCD i
sterowaniem mikroprocesorowym, opracowany przez niemieckiego krótkofalowca
DL4JAL, w ostatnim czasie jest z powodzeniem odwzorowywany w naszym kraju.
Redakcja ŚR uzyskała zgodę konstruktora na zamieszczenie schematu wraz z
niezbędnym opisem (artykuł w całości był publikowany m.in. w "Funk"
11/02). Zamieszczone na naszych łamach zdjęcia udostępnił SP7WCL, który
zbudował i przetestował kilka takich układów.
W końcowej części
artykułu znajdują się usprawnienia SP3PJ, a także inne wypowiedzi
konstruktorów na temat zaprezentowanej syntezy.
Budowa
syntezera
Opisany układ, którego schemat znajduje się na rysunku 1,
wykorzystuje możliwości wysoko zintegrowanego układu scalonego DDS firmy
Analog Devices - AD9850 (zakres częstotliwości od 0 do 34MHz). Wskaźnikiem
częstotliwości i informacji o aktualnych parametrach jest wyświetlacz
ciekłokrystaliczny LCD, zawierający dwuliniową matrycę po 16 znaków.
Całość jest sterowana mikroprocesorem AT89C52 z serii Atmel MC-51. Użycie
pamięci EEPROM pozwala uzyskać olbrzymią liczbę pamięci częstotliwości,
teoretycznie do 400 - po 200 dla VFO A i B, a także umożliwia dopasowanie
częstotliwości generatora w zależności od użytej częstotliwości pośredniej
transceivera i planowanego rodzaju mieszania. Cały układ jest przy tym
niewiele większy niż wyświetlacz LCD.
DL4JAL postawił sobie za cel
skonstruowanie uniwersalnego układu generatora VFO, który będzie mógł być
zastosowany do urządzenia nadawczo-odbiorczego własnej konstrukcji, z
dowolną częstotliwością pośrednią i różnymi koncepcjami mieszania (VFO
poniżej lub powyżej odbieranej częstotliwości). Strojenie częstotliwości
przebiega za pomocą tarczy zliczającej impulsy.
Rysunek 2 przedstawia
mozaikę płytki drukowanej oraz rozmieszczenie elementów układu.
Wejścia i wyjścia płytki (dołączenia przewodami) zostały ujęte w
tabeli 1.
Proces sterowania układu AD9850 jest niezbyt skomplikowany.
Wystarczają tylko piny WCLK, FQUD i D7. Do D7 zostają doprowadzone dane,
WCLK otrzymuje sygnał taktu, i w końcu impuls H przełożony do FQUD
uaktywnia nową częstotliwość. Szeregowy przesył danych jest 40-bitowy. 32
bity, jako podwójne słowo, określają częstotliwość pracy generatora.
Pozostałe 8 bitów są w tym przypadku bez znaczenia; na zakończenie bitów
częstotliwości dołączone jest słowo 0H.
Wybór szeregowego przesyłu
danych jest rozpoznawany przez układ dzięki odpowiedniemu przyłączeniu
niewykorzystanych wejść: D2=L, D1=H, D0=H.
Do obliczenia częstotliwości
służy, podobnie jak dla AD7008, następująca formuła:
232 x
częstotliwość = podwójne słowo : Częstotliwość zegara
Jeżeli np. chcemy
nastawić częstotliwość DDS na wartość 3MHz:
232 x 36 x 10 = 128849019
(dziesiątkowo) :108 = 7AE147Bh (hexadecymalnie) =
111101011100001010001111011 (binarnie).
Przy szeregowym przesyle danych
jako pierwszy wysyłany jest najniższy bit.
Pobór
prądu
Szczególnie w przypadku urządzeń własnej konstrukcji, przy
pracy QRP, pobór prądu odgrywa dość duże znaczenie. Dla przedstawionego
układu zmierzony prąd wynosił 125mA przy 12V. Przy przejściu w stan
czuwania wartość ta spada do 115mA. Choć nie jest to bardzo mało, mimo
wszystko dużo mniej niż w przypadku układów z wykorzystaniem
AD7008.
Przełączanie pasma
W celu przełączenia pasma
(160-10m) do czterech pinów (nóżek) układu zostają podane odpowiednie
sygnały, które są odczytywane przez mikroprocesor. W stanie niepodłączonym
panują na tych pinach stany wysokie (H). W tym przypadku na wyświetlaczu
LCD pojawia się informacja "Zmiana pasma". Ma to szczególny sens w
przypadku konstrukcji z wymiennymi modułami w zależności od używanego
pasma. Poprzez właściwe połączenie jednego lub kilku z tych czterech pinów
do masy zostaje układowi przekazana informacja, na jakie pasmo powinien
się przełączyć. W celu oszczędności poboru prądu oraz zmniejszenia
zakłóceń powodowanych przez pracę szybkiego układu cyfrowego,
mikroprocesor pracujący początkowo w trybie aktywnym (receive mode) po
wykonaniu wszystkich postawionych mu zadań przechodzi w tzw. stan uśpienia
(idle mode) i reaguje na nowe rozkazy przy użyciu przerwania (interrupt).
Oznacza to, że rozpoznanie nowego, nastawionego pasma nastąpi dopiero po
poruszeniu pokrętłem strojenia lub naciśnięcu jednego z przycisków. Jest
to w zasadzie pomijalna "wada" układu, gdyż częstotliwość przełącza się
natychmiast po pojawieniu się przerwania (problem ten rozwiązuje prosty
układ opracowany przez SP3PJ i zamieszczony na rysunku 3.
Przyjęte w
syntezerze DL4JAL konfiguracje przełączeń (pin na masę) zostały
zamieszczone w tabeli 2.
Przełączanie rodzajów modulacji -
MODE
Przewidziane do tego celu dwa piny są - jak w przypadku
opisanego powyżej przełączania pasm - bez podłączenia w stanie wysokim H.
Służą one do wyświetlenia na wyświetlaczu LCD używanego w danym momencie
rodzaju modulacji:
CW
LSB
USB
MHz
Nadawanie, włączenie
nadajnika
Te dwa wejścia służą do sterowania transceivera. Jeżeli
zostanie naciśnięty klucz, spowoduje to przejście wyjścia "nadawanie" ze
stanu wysokiego H w stan niski L. Jednocześnie przeprogramowany zostanie
układ AD9850, wytwarzając częstotliwość wskazywaną na wyświetlaczu.
Dotyczy to przypadku pracy w transceiverze CW, gdzie podczas nadawania
generator wytwarza bezpośrednio częstotliwość nadawania, co eliminuje
mieszacz nadajnika, gwarantując doskonałe spektrum. Wyjście "nadajnik
włączony" może być użyte do przełączania torów w transceiverze. To wyjście
jest zgodnie z przyjętą zasadą aktywne dla stanu L i poprzez programowaną
nastawę w Menu wyłączane z opóźnieniem (0-2,55s).
Podczas nadawania
jest także uruchamiana jeszcze jedna pętla czasowa - tzw. locktime
(ustawiona na 2s). Po wielu przemyśleniach autor doszedł do wniosku, że
najłatwiejszym i zarazem eleganckim rozwiązaniem umożliwiającym podczas
pracy CW zmianę prędkości nadawania znaków jest użycie do tego celu
pokrętła strojenia. Jest to możliwe, gdyż podczas nadawania nie ma
konieczności zmiany częstotliwości. Aktywność funkcji "LOCK" jest
wskazywana na wyświetlaczu LCD. Każdy impuls z gałki strojenia podczas
nadawania włącza pętlę czasową na nowo.
Gałka strojenia
W
oryginale został zastosowany obrotowy nastawnik impulsowy sprzedawany
przez firmę Conrad Elektronik, dający 100 imp./obrót. W przeliczeniu na
częstotliwość daje to 1kHz/obrót Strojenie jest bardzo precyzyjne i wolne,
istnieje także możliwość zmiany prędkości. Wystarczy nacisnąc jeden z
przycisków, aby 10-krotnie zwiększyć krok strojenia. Użyty nastawnik
jednocześnie rozpoznaje także kierunek obrotu i przekazuje informację w
postaci sygnału TTL na pin DIR. W zasadzie można użyć dowolnego nastawnika
obrotowego, posiadającego dwa kanały wyjściowe dające prostokątne sygnały
przesunięte w fazie o 90 stopni. Podobne nastawniki są używane np. w
magnetowidach.
Program (software)
Naturalnie dopiero
odpowiednie oprogramowanie pozwala na "powołanie do życia" naszego układu
i nadaje transceiverowi naszej konstrukcji komfort obsługi fabrycznego
produktu.
Układ mikroprocesora AMTEL AT89C52, zawierający Flash EEPROM,
z powodzeniem pozwala na realizację zarówno prostych, jak i bardzo
złożonych projektów przy stosunkowo niewielkim nakładzie pracy. Układ ten
posiada 4x8 I/O piny i Code-Flash-EEPROM 8kB. Program został w całości
napisany w asemblerze. W programie wykorzystano procesy sterowane poprzez
użycie przerwań (interrupt). Układ AT89C52 umożliwia korzystanie także z
przerwań wielopoziomowych, co znalazło zastosowanie w przypadku naszego
układu.
Pierwszy problem pojawił się w obróbce sygnałów z gałki
strojenia (impulsów). Gałka ta daje 100 imp./obrót. Przy szybkim kręceniu
może dojść do zliczania nawet do 500 imp./s. W zasadzie dla nowoczesnego
mikroprocesora ta liczba wydaje się jeszcze dość mała, lecz przyjrzyjmy
się dokładniej wszystkim zadaniom, jakie muszą zostać wykonane dla każdego
pojedynczego impulsu:
- dodawanie lub odejmowanie kroku do (od)
częstotliwości;
- sprawdzenie, czy częstotliwość nie wykracza poza
pasmo amatorskie;
- wyświetlenie nowej częstotliwości na wyświetlaczu
LCD;
- dodanie lub odjęcie (zależnie od programu pasma) zaprogramowanej
częstotliwości p.cz.;
- przełożenie z kodu BCD na wartość binarną;
-
pomnożenie przez wartość stałą;
- załadowanie poprzez szeregową szynę
informacji do układu DDS;
- za pomocą impulsu LOAD przejęcie i
potwierdzenie nowej częstotliwości.
Aby wszystkie zadania zostały
zrealizowane wystarczająco szybko, konstruktor układu wykorzystał
możliwości, jakie daje sterowanie z wykorzystaniem przerwań i podzielił
zadania. Zliczanie impulsów z tarczy nastawnika jest realizowane przez
przerwanie, dzięki czemu żaden z impulsów nie będzie pominięty. Główna
pętla robocza ma za zadanie realizację wszystkich zadań wymagających
stosunkowo dużo czasu. Oznacza to, że punkt 1 zostaje rozłożony na trzy
fazy:
- stwierdzenie, ile impulsów dochodzi od ostatniego
obliczenia;
- przemnożenie liczby impulsów przez wartość kroku;
-
dodanie (lub odjęcie) wyniku obliczenia do (od) częstotliwości.
Każde
nowe obliczenie wymaga około 3,4ms. Jednocześnie są obliczane
częstotliwości do odbioru i do nadawania, co upraszcza przechodzenie z
odbioru na nadawanie przy czasie wynoszącym zaledwie 0,4ms. W celu
eliminacji zakłóceń spowodowanych pracą procesora, konstruktor zastosował
podczas odbioru aktywację tzw. trybu uśpienia (idle). Przejście procesora
w ten rodzaj pracy następuje natychmiast po wykonaniu wszystkich
postawionych mu zadań. W tym stanie pobiera on około 5mA i reaguje tylko
na ponowne pojawienie się przerwania. W naszym konkretnym przypadku są to
zewnętrzne przerwania 0 i 1 (zrealizowane za pomocą diod na wejściu
interrupt extern -1). Przy naciśnięciu jednego z przycisków, poruszeniu
gałką strojenia lub naciśnięciu klucza - procesor przechodzi natychmiast w
normalny tryb pracy. W przypadku nadawania procesor nie przechodzi w tryb
uśpienia, gdyż wykonuje zadania i obsługuje pracę programowanych pętli
czasowych (opóźnienie przy przejściu z nadawania na odbiór oraz blokada
częstotliwości - LOCK).
Funkcje realizowane przez program
Opisana wersja software'owa realizuje następujące funkcje:
-
zmiana pasma poprzez piny (opisane wyżej);
- dowolna konfiguracja p.cz.
(EEPROM);
- przełączanie nadawanie/odbiór;
- sterowanie krokiem
strojenia;
- szybka zmiana ustawienia kroku strojenia;
- ręczne
sterowanie (PTT);
- zapamiętanie częstotliwości dla każdego pasma;
-
praca FULL BK - szybkie przełączanie nad./odb. (0,4ms);
- klucz
elektroniczny z pamięcią jednego znaku;
- 10 szybko dostępnych pamięci
dla każdego pasma osobno;
- dwie niezależne częstotliwości - VFO-A,
VFO-B;
- praca ze splitem częstotliwości;
- wyświetlanie rodzaju
modulacji na wyświetlaczu (LSB/USB/CW);
- praca układu w trybie
generatora pomiarowego.
Przy zmianie pasma częstotliwości A i B zostają
zapamiętane przez EEPROM. Program kontroluje także, czy znajdujemy się w
obrębie pasma amatorskiego, dopuszczając jego przekroczenie maksymalnie o
10kHz. Przyjęta metoda, wskazująca wszystkie procesy na wyświetlaczu LCD,
pozwala na jednoczesne dopasowanie parametrów do nowych możliwości i
konfiguracji bez przebudowy układu czy przepisywania programu. Dzięki temu
stało się możliwe zawarcie w programie rozszerzeń umożliwiających
opcjonalną pracę wobulowaną i sterowanie generatora poprzez szeregowy port
RS232. Układ wraz z programem jest emulowany przez 80C535. Do tego
procesora jest dołączony symulator pamięci EEPROM. Każdy krok może być w
ten sposób załadowany do symulatora i przełączany poprzez reset 80C535.
Przepisywanie programu z 80C535 do AT89C52 jest wykonywane za pomocą
łączenia plików i dwóch makro.
Obsługa, funkcje
Gałka z
tarczą impulsową służy przede wszystkim do przestrajania generatora.
Zmiana częstotliwości następuje (w zależności od użytej tarczy) z
prędkością 100 kroków/obrót przy programowanym kroku: 10, 20, 50 do 100Hz.
Naciśnięcie przycisku 2 (FAST) zwiększa krok 10-krotnie.
Przy aktywnym
kluczu elektronicznym możemy ustawić prędkość kluczowania gałką strojenia
od 1 do 255. Nowa, przyjęta wartość nie jest odkładana do pamięci EEPROM,
pozostaje jednak zachowana w RAM aż do momentu wyłączenia
zasilania.
Poza gałką strojenia do obsługi generatora zostały użyte
cztery przyciski. Za pomocą tych przycisków i gałki przewijamy strony
naszego Menu, co pozwala na realizację wielu różnych, zaprogramowanych
funkcji.
Przycisk 1 służy do ustawienia podstawowych parametrów układu,
jak częstotliwość p.cz., wybór pamięci jednego znaku i wyjściowej
prędkości elektronicznego klucza CW.
Naciśnięcie przycisku 2 bez
poruszenia gałką strojenia zwiększa krok 10-krotnie (FAST), ponowne
naciśnięcie powoduje powrót do normalnego stanu. Zostaje to też wskazane
na wyświetlaczu w postaci litery "F" w szeregu za wskazaniem aktywnej
częstotliwości (A/B). Przy naciśnięciu przycisku 2 i jednoczesnym kręceniu
gałką pojawiają się na wyświetlaczu wielkości kroków będących do wyboru w
postaci przewijających się cyfr 10, 10, 50, 100Hz. Zatrzymując gałkę na
wybranej wartości, puszczamy przycisk 2, co potwierdza
wybór.
Naciskając przycisk 3 uzyskujemy możliwość zapisania aktualnie
ustawionych częstotliwości A i B do pamięci EEPROM. Dla każdego pasma
możemy zapamiętać w ten sposób do 10 częstotliwości. Jeżeli wszystkie 10
zostaną zapełnione, zapamiętanie nowej częstotliwości powoduje wyrzucenie
z pamięci najstarszego wpisu. Zapamiętane częstotliwości wraz z numerem
pamięci są wyświetlane na LCD. Wystarczy podczas przewijania pamięci
zatrzymać gałkę i puścić przycisk, a generator przejmuje natychmiast
żądaną, zapamiętaną wartość. Naturalnie istnieje też możliwość przerwania
procesu przewijania pamięci. Jeżeli wcześniej mieliśmy włączoną funkcję
RIT, to przy przejęciu nowej wartości częstotliwości z pamięci funkcja ta
zostaje wyłączona.
Naciśnięcie przycisku 4 wybiera poprzez kręcenie
gałką funkcje:
- zamiana częstotliwości generatorów A/B;
- zrównanie
częstotliwości A=B;
- praca w trybie SPLIT (na wyświetlaczu pojawia
się na górze "S");
- włączenie RIT (na wyświetlaczu pojawia się
"R").
Podstawowe nastawy
Przycisk 1 umożliwia, wraz z pokrętłem
strojenia i innymi przyciskami, ustawienie kilku podstawowych parametrów
pracy generatora. Poprzez naciśnięcie przycisku 4 zostają one zapamiętane
w pamięci EEPROM.
1. Wartość częstotliwości pośredniej: wszystkie
kolejne cyfry liczby określającej częstotliwość są ustawiane osobno na
żądane wartości od 0 do 9. Gałka strojenia działa w tym wypadku tylko przy
kręceniu w prawo. Dokładność ustawienia wynosi 1Hz.
Przycisk 1: kursor
na lewo
Przycisk 2: kursor na prawo
Przycisk 3: przerwanie
nastawiania
Przycisk 4: OK.
2. Rodzaj mieszania częstotliwości z
częstotliwością p.cz. Określa, czy częstotliwość p.cz. jest dodawana, czy
odejmowana od częstotliwości VFO. Miejsce ze skrajnej prawej strony
odpowiada pasmu 160m; ze skrajnej lewej pasmu 10m.
Przycisk 1: kursor
na lewo
Przycisk 2: kursor na prawo
Przycisk 3: zmienne między 1 a
0
1 - generator powyżej p.cz.
0 - generator poniżej p.cz.
Przycisk 4: OK.
3. Timer LOCK określa czas (od 0 do 255ms), po
którym pokrętło strojenia funkcjonuje ponownie jako nastawnik
częstotliwości. Po tym czasie procesor przechodzi w stan uśpienia. Stan
LOCK dokumentuje na wyświetlaczu litera "L" w prawym dolnym
rogu.
Przycisk 1 do 4: OK.
4. Timer - wyłączenie nadajnika. W tym
parametrze zostaje określony czas, po którym, po zakończeniu nadawania,
nastąpi przejście transceivera na odbiór (wartość od 0 do 2550ms). Funkcja
ta wyświetlana jest w prawym dolnym rogu jako "S".
Przycisk od 1 do 4:
OK.
5. Prędkość klucza elektronicznego. Za pomocą pokrętła strojenia od
0 do 255.
Przycisk 1 do 4: OK.
Klucz wyłączyć: nacisnąć i puścić
przycisk 1.
6. Pamięć jednego znaku. Umożliwia ustawienie pięciu
pozycji: 0 do 4.
0 - wyłączona pamięć jednego znaku;
1 do 3 - tylko
w ostatnich25%, 50%, 75% czasu trwania kreski;
4 - podczas całego czasu
trwania kreski (100%).
Praca w trybie generatora
pomiarowego
Jeżeli chcemy wykorzystać układ do pracy jako generator
pomiarowy, łączymy piny 2 i 3, służące do rozpoznania pasma, do masy.
Ostatnia używana częstotliwość zostaje zapamiętana w pamięci EEPROM.
Częstotliwości A i B przyjmują wartość 10,0MHz. Proces
sumowania/odejmowania p.cz. zostaje dezaktywowany. Przycisk 1 posiada
teraz inną funkcję: krótkie naciśnięcie zmienia krok z 10Hz na 1kHz,
ponowne naciśnięcie zmienia go na 100Hz i ponowne na 10Hz. Dzięki tej
wygodnej procedurze nastawienie dowolnej częstotliwości z przedziału
10Hz...34MHz z dokładnością do 10Hz przebiega sprawnie i szybko. Przycisk
4 umożliwia korzystanie z funkcji A/B i A=B. Poza wartościami A i B na
wyświetlaczu w prawym rogu wyświetlana jest aktualna wartość kroku
strojenia.
Opisana wersja programu zajmuje 6kB w pamięci AT89C52.
Pozostałe 2kB mogą być użyte do rozszerzenia trybu generatora pomiarowego
o funkcję wobulowania i podawania wartości częstotliwości na wyjście
RS232.
Modyfikacje DDS
Obliczenie poprawki częstotliwości
kwarcowego generatora odniesienia dla cyfrowego syntezera DDS VFO DL4JAL
wg SP3PJ.
Powyższy syntezer z układem AD9850 jest sterowany generatorem
kwarcowym o częstotliwości od ok. 100 do 125 MHz. Dokładność wskazań skali
VFO (transceivera) zależy od dokładności pomiaru częstotliwości tego
generatora przed jej wpisaniem do programu ddskonst.exe i przed jej
zaprogramowaniem w mikroprocesorze AT89C52. W przypadku błędu w pomiarze
tej częstotliwości VFO będzie generowało częstotliwości niezgodne ze
wskazaniami skali. Taki przypadek może zaistnieć wówczas, kiedy nie
posiadamy dokładnego miernika o wymaganym zakresie częstotliwości. Ten
błąd może być skorygowany przez dokładny pomiar częstotliwości heterodyny
jednego z pasm, leżącej znacznie niżej (poniżej 40MHz) od częstotliwości
generatora kwarcowego, a po dokonaniu obliczenia według podanego niżej
sposobu - ponowne zaprogramowanie mikroprocesora.
Do obliczeń
przyjmiemy następujące oznaczenia:
fx - poprzednio zaprogramowana
częstotliwość generatora kwarcowego (należy ją zapisać)
fs -
częstotliwość wyświetlana na skali
fhz - zmierzona częstotliwość
heterodyny wybranego (możliwie najwyższego) pasma
fho - obliczona
częstotliwość heterodyny (właściwa)
fp - zaprogramowana i zmierzona dla
wybranej opcji (USB, CW, LSB) częstotliwość pilota
Obliczenia:
fho
= fs + fp
(dla częstotliwości heterodyny powyżej częstotliwości
roboczej).
błąd heterodyny fbh = fhz ąfho
obliczenie poprawki
częstotliwości
Przykład obliczenia:
Poprzednio zaprogramowana częstotliwość
generatora = 112663450Hz
Na skali ustawiamy np. częstotliwość =
21100000Hz
Obliczamy częstotliwość fho dla fp = 9 MHz i opcji USB =
21100000 + 9001500 = 30101500Hz
Pomiar częstotliwości heterodyny fhz
jest np. równy = 30101530Hz.
Wielkość błędu częstotliwości heterodyny
wynosi 30101530 - 30101500 = +30Hz
Poprawka częstotliwości fbx powinna
być równa ponieważ zmierzona częstotliwość heterodyny fhz była większa od
częstotliwości obliczonej fho, to należy nowy wpis częstotliwości fxs
powiększyć o obliczoną wartość fbx.
W tym przypadku fxs = 112663450 +
112 = 112663562Hz
Gdy fhz jest mniejsze od fho, należy częstotliwość
fxs pomniejszyć o obliczoną wartość fbx.
Błąd częstotliwości heterodyny
maleje wraz ze zmniejszeniem częstotliwości pasma.
Pomiar
częstotliwości należy wykonywać po uprzednim wygrzaniu zarówno miernika,
jak i samego mierzonego urządzenia. Należy się też liczyć z tym, że
częstotliwość heterodyny (VFO) będzie inna latem w temperaturze otoczenia
+27°C, a inna zimą, przy temperaturach ujemnych.
Skala nie
odzwierciedla zmian częstotliwości VFO i będzie ją także wyświetlać nawet
przy wyłączonym generatorze, podobnie jak w innych współczesnych,
fabrycznych urządzeniach. Pewne są tylko zmiany częstotliwości podczas
przestrajania VFO, lecz nie sama częstotliwość z dokładnością do 10Hz, jak
niektórzy posiadacze, także urządzeń fabrycznych, sądzą. W zależności od
rodzaju generatora fx, jego dryft częstotliwości podczas grzania może
wynosić 150...2000Hz.
Uwagi SP7EWL
Wykonałem kilka układów DDS i jestem z nich
bardzo zadowolony (bardzo dobra stabilność i - wbrew obawom - duża
czystość sygnału wyjściowego).
Układ wykonałem na podstawie opisu z
CQDL/FA na płytce autora, zmodyfikowanej w niektórych miejscach (zmiana
regulatorów 78L05 na SMD, zmiana oscylatora na 160MHz dla AD9851).
Mam
również rysunek płytki w wykonaniu SP9DTI (u którego TRX z wykorzystaniem
DDS jest już uruchomiony).
Zbyszek SP7EWL ([email protected])
Krótkie porównanie z UNISYNT
Syntezer ten byłby normalnym
układem przedstawianym przez Analog Device, gdyby nie to, że na wyjściu
nie posiada filtru dolnoprzepustowego, który powinien odcinać produkty
pasożytnicze wytwarzane przez DDS. Czy ktoś widział wykresy widma samego
DDS?
W UNISYNT pętla PLL dodatkowo spełnia rolę filtru DDS. Ponadto sam
DDS nie wygeneruje 2GHz. Opisany syntezer nie pracuje na wyższych
częstotliwościach i aby uzyskać 28MHz przy filtrze 9MHz, jest konieczne
wykorzystanie jego częstotliwości 19MHz. To wymaga solidnych filtrów RX i
solidnego ich ekranowania ze względu na lustrzanki. Ponadto przedstawiony
układ jest co najmniej trzy razy droższy niż moje
opracowanie.
Piotr Krzyżanowski SP3ABG
Najważniejsza różnica w stosunku do UNISYNT stosowanego w Digitalu jest
ta, że nie ma tutaj żadnych cewek i żadnego dostrajania. Są dwa VFO, praca
RIT i SPLIT, jest dziesięć pamięci każdego VFO na każdym paśmie. Jest
klucz elektronowy, którego ja nie używam (nastawianie tempa od 0 do 256
znaków). Kroki strojenia 10, 20 50 i 100Hz oraz szybkie strojenie razy 10.
Granice pasm ą10kHz włączone lub wyłączone. Regulowane czasy przełączenia
odbiór nadawanie. Możliwość ustawienia w Menu dla dowolnej częstotliwości
pośredniej. Przełączenie USB/LSB wraz ze zmianą częstotliwości pilota
zmienia częstotliwość VFO, co powoduje prawidłowe przełączenie wstęg
bocznych, a nie tylko odwrócenie widma, jak ma to miejsce w niektórych
urządzeniach fabrycznych.
Opis DL4JAL załączony do płytki, a dotyczący
ustawienia i wykorzystania wszystkich funkcji jest dość
ubogi.
Rozprowadzana swego czasu płytka SP3LYM była lepiej
skompletowana, lecz w tej chwili należałoby ją również
usprawnić.
Poziom wyjściowy jest dość mały (?8dBm), co wymaga użycia
dodatkowego wzmacniacza, odpowiedniego do stosowanego typu mieszacza.
Niestety układ generuje też "ptaszki" i dla tego lepiej jest, gdy jest on
zbudowany jako oddzielne, "drugie" VFO. Ja mam układ wstawiony do wspólnej
obudowy TRX-a, tuż obok układów wejściowych, jednak znakomita większość
tych "ptaszków" znika pod szumami antenowymi po jej podłączeniu.
Programowanie procesorów zdalnie lub "hurtem" raczej nie wchodzi w
rachubę, ponieważ należy najpierw do programu wpisać dokładną
częstotliwość uruchomionego generatora, aż do dziewiątego miejsca.
Ponieważ ja trochę eksperymentuję, chciałbym mieć własny programator w
domu.
Alfred SP3PJ ([email protected])